Het proces van spijsvertering: zo werkt je lichaam van binnenuit

De spijsvertering is een continu proces dat vaak vanzelfsprekend lijkt, totdat het niet meer soepel verloopt. Toch speelt dit systeem een centrale rol in je algehele gezondheid. Alles wat je eet en drinkt, wordt via de spijsvertering afgebroken, opgenomen en verder getransporteerd door je lichaam.

In dit artikel nemen we je mee door het proces van spijsvertering: wat er gebeurt in je lichaam, welke organen betrokken zijn en welke voedingsstoffen worden vaak gebruikt ter ondersteuning van je natuurlijke spijsvertering.

Deze blog in een notendop

De spijsvertering is een complex samenspel van organen, enzymen en zenuwsignalen. Een rustig eetpatroon, vezelrijke voeding en voldoende nutriënten vormen de basis. Calcium draagt bij aan de normale werking van spijsverteringsenzymen.* Van andere voedingsstoffen die mensen gebruiken om hun spijsvertering te ondersteunen, zoals probiotica, wordt de werking nog onderzocht en is effectiviteit niet bewezen.*

*Gezondheidsclaim is in afwachting van goedkeuring door de EFSA.

Waarom is een goede spijsvertering zo belangrijk?

Je spijsvertering zorgt ervoor dat voedingsstoffen beschikbaar komen voor je lichaam. Zonder dit proces zouden vitamines, mineralen, eiwitten en vetten niet opgenomen kunnen worden en krijgen je organen en stelsels niet de voedingsstoffen die ze nodig hebben om goed te functioneren.

Tijdens de spijsvertering:
•    worden voedingsmiddelen mechanisch en chemisch afgebroken
•    worden voedingsstoffen opgenomen via de darmwand
•    worden afvalstoffen afgevoerd

Een goed functionerende spijsvertering ondersteunt daarmee indirect je energieniveau, weerstand en algehele vitaliteit. Het proces is continu actief en reageert gevoelig op factoren zoals stress, voedingskeuzes en eetgedrag.

Essentie
De spijsvertering is essentieel voor de opname van voedingsstoffen en vormt een basisproces voor je algehele gezondheid.

Hoe verloopt het spijsverteringsproces?

De spijsvertering begint al vóór de eerste hap en verloopt in meerdere stappen:

1. Mond
Kauwen verkleint voedsel mechanisch en speeksel bevat enzymen die de eerste afbraak van koolhydraten starten.

2. Slokdarm en maag
Via de slokdarm komt het voedsel in je maag, waar maagzuur en enzymen eiwitten verder afbreken, voor het naar de dunne darm wordt gevoerd.

3. Dunne darm
In de dunne darm worden gal en alvleeskliersappen toegevoegd. Hier vindt het grootste deel van de vertering en opname van voedingsstoffen plaats.

4. Dikke darm
In de dikke darm worden water en zouten onttrokken en worden onverteerbare resten verder verwerkt voordat ze het lichaam verlaten. Dit proces verloopt meestal ongemerkt, maar vraagt veel energie en afstemming binnen het lichaam.

Essentie
De spijsvertering is een opeenvolging van nauw samenwerkende stappen, die plaatsvinden in je mond, slokdarm, maag, dunne darm en dikke darm, waarbij voedsel wordt afgebroken en voedingsstoffen worden opgenomen.

De rol van enzymen, zenuwstelsel en darmflora

Naast organen spelen ook minder zichtbare systemen een belangrijke rol:

Spijsverteringsenzymen
Deze enzymen zijn betrokken bij de afbraak van eiwitten, vetten en koolhydraten. Calcium speelt een cruciale rol bij de activering van spijsverteringsenzymen.

Zenuwstelsel
De darmen staan in directe verbinding met het zenuwstelsel. Stress en spanning kunnen invloed hebben op de beweeglijkheid van het maag-darmkanaal.

Darmflora (micro-organismen)
In de darmen leven miljarden micro-organismen. De samenstelling hiervan wordt beïnvloed door voeding, leefstijl en leeftijd. We noemen het geheel hiervan ook wel het ‘microbioom’ De precieze werking en onderlinge balans van deze micro-organismen is onderwerp van veel wetenschappelijk onderzoek. We weten inmiddels wel dat het grootste deel van ons immuunsysteem zich in ons microbioom bevindt.

Essentie
Spijsvertering wordt gereguleerd door enzymen, zenuwsignalen en darmmicro-organismen die samen zorgen voor een evenwichtig verloop van het proces.

Belangrijke voedingsstoffen voor je spijsvertering

Wat je eet en hoe je eet, speelt een grote rol in hoe je spijsvertering functioneert. Factoren die vaak worden genoemd:

• Rustig eten en goed kauwen
• Regelmaat in maaltijden
• Voldoende vezels uit groenten, fruit en volle granen
• Voldoende vochtinname

Het is dus belangrijk om veel groente, fruit en volle granen te eten, zodat je voldoende vezels binnenkrijgt. Het mineraal calcium, dat je kunt vinden in zuivelproducten, groene groenten, chiazaden en volkoren producten, is ook belangrijk. Het heeft zelfs een officieel goedgekeurde gezondheidsclaim, namelijk: calcium draagt bij aan de normale werking van spijsverteringsenzymen.

Naast bovengenoemde tips en voedingsstoffen, kiezen sommige mensen ervoor om supplementen te gebruiken als onderdeel van hun leefstijl en bij de ondersteuning van hun spijsvertering. Populaire supplementen en voedingsstoffen zijn:

• (Psyllium)vezels (bijvoorbeeld uit planten of zaden)
• Calcium
• Gefermenteerde voeding (zoals zuurkool of kefir)
• Supplementen met micro-organismen (natuurlijke darmbacteriën)*
• Spijsverteringsenzymen*

De werking en effectiviteit van veel van deze stoffen wordt nog onderzocht en kan per persoon verschillen. De resultaten van het wetenschappelijk onderzoek naar deze stoffen zijn soms veelbelovend, maar niet eenduidig. Deze voedingsstoffen hebben dan ook nog geen goedgekeurde gezondheidsclaims.

Essentie
Voeding, eetgedrag en specifieke nutriënten vormen samen de basis voor een goed verlopend spijsverteringsproces. Verschillende voedingsstoffen worden gebruikt door mensen die hun spijsvertering bewust willen ondersteunen, als aanvulling op voeding en leefstijl*, maar de werken hiervan is nog niet wetenschappelijk bewezen.

Tot slot

De spijsvertering is een complex en intelligent systeem dat dag en nacht voor je werkt. Door bewust te eten, rust te nemen tijdens maaltijden en aandacht te hebben voor wat je lichaam nodig heeft, creëer je de beste voorwaarden voor een soepel verloop van dit proces.
Supplementen en specifieke voedingsstoffen kunnen onderdeel zijn van die aandacht, maar vormen altijd een aanvulling op een gezonde leefstijl. Door te luisteren naar je lichaam en te kiezen voor een vaste, gezonde, vezelrijke voedingsroutine, ondersteun je je spijsvertering op een natuurlijke en duurzame manier.